444 млрд.
Шаруашылық жүргізуші субъектілердің қоршаған ортаны қорғауға бағытталған шығындары 2021 жылғы 417 млрд. теңгеге қарағанда 2022 жылы 444 млрд. теңгені құрады.
92,8%
Табиғат қорғау шығындарының едәуір үлесін (92,8%) өнеркәсіп кәсіпорындары жүзеге асырады.
Қоршаған ортаны қорғау шығындарының динамикасы
2015-2022 жылдардағы қоршаған ортаны қорғауға бағытталған шығындар
млн. теңге
Атырау (22,7%), Қарағанды (10,3%), Ақтөбе (10,1%) облыстары табиғат қорғау қызметіне 191,8 млрд теңге бағыттады, бұл қоршаған ортаны қорғауға жұмсалған шығындардың жалпы көлемінің 43,1% - құрады
Өңірлер бойынша қоршаған ортаны қорғауға арналған шығындар
мың теңге
|
2020
|
2021
|
2022
|
Қазақстан Республикасы
|
384 015 734
|
416 955 575
|
444 514 269
|
Абай
|
2 600 586
|
3 244 786
|
5 804 267
|
Ақмола
|
63 945 393
|
18 839 038
|
19 313 971
|
Ақтөбе
|
38 153 904
|
59 259 824
|
44 987 100
|
Алматы
|
1 472 042
|
1 814 394
|
2 096 057
|
Атырау
|
43 869 542
|
76 753 130
|
100 859 822
|
Батыс Қазақстан
|
16 593 098
|
13 014 366
|
9 678 433
|
Жамбыл
|
12 148 355
|
58 751 671
|
26 993 650
|
Жетісу
|
925 141
|
936 822
|
993 228
|
Қарағанды
|
25 663 529
|
24 173 817
|
45 973 744
|
Қостанай
|
23 327 794
|
25 046 596
|
22 624 807
|
Қызылорда
|
16 131 739
|
4 767 423
|
3 889 222
|
Маңғыстау
|
16 727 282
|
13 762 285
|
13 734 770
|
Павлодар
|
40 474 833
|
38 155 928
|
37 326 905
|
Солтүстік Қазақстан
|
4 328 499
|
4 924 202
|
11 771 800
|
Түркістан
|
2 768 430
|
1 948 430
|
8 544 944
|
Ұлытау
|
8 133 856
|
12 646 350
|
12 860 844
|
Шығыс Қазақстан
|
36 915 932
|
36 863 495
|
33 451 971
|
Астана қаласы
|
17 222 878
|
8 219 235
|
16 852 108
|
Алматы қаласы
|
5 060 060
|
8 893 841
|
7 519 421
|
Шымкент қаласы
|
7 552 841
|
4 939 942
|
19 237 205
|
2022 жылғы өңірлер бойынша қоршаған ортаны қорғауға салынған ағымдағы шығындар
мың теңге
|
Ағымдағы шығындар
|
Қоршаған ортаны қорғауға жұмсалған материалдық шығындар
|
Қоршаған ортаны қорғау бойынша еңбекақы төлеуге және әлеуметтік мұқтаждықтарға аударылған аударымдарға жұмсалған шығындар
|
Табиғатты қорғау қызметтерін көрсеткені үшін басқа кәсіпорындарға (ұйымдарға) төленгені
|
Қазақстан Республикасы
|
284 853 377
|
104 200 011
|
50 560 962
|
125 010 346
|
Абай
|
4 569 245
|
607 613
|
1 889 918
|
2 033 917
|
Ақмола
|
4 783 079
|
611 511
|
822 125
|
3 349 443
|
Ақтөбе
|
40 651 798
|
19 613 049
|
4 259 941
|
16 776 687
|
Алматы
|
1 965 645
|
195 355
|
545 319
|
1 198 863
|
Атырау
|
56 508 271
|
7 236 702
|
4 948 329
|
41 419 692
|
Батыс Қазақстан
|
8 434 895
|
159 934
|
122 502
|
8 150 675
|
Жамбыл
|
7 328 188
|
4 369 920
|
1 169 176
|
1 782 669
|
Жетісу
|
973 288
|
388 262
|
376 686
|
158 330
|
Қарағанды
|
32 904 100
|
10 597 750
|
8 193 371
|
14 008 895
|
Қостанай
|
18 068 017
|
9 952 453
|
3 935 764
|
4 156 958
|
Қызылорда
|
3 827 088
|
183 141
|
753 147
|
2 890 800
|
Маңғыстау
|
7 783 851
|
1 293 246
|
1 334 282
|
5 154 537
|
Павлодар
|
30 291 043
|
16 174 486
|
6 806 510
|
6 141 786
|
Солтүстік Қазақстан
|
4 419 072
|
880 536
|
976 153
|
2 552 777
|
Түркістан
|
1 649 601
|
69 556
|
270 512
|
1 308 124
|
Ұлытау
|
12 860 844
|
6 450 003
|
2 221 008
|
4 178 431
|
Шығыс Қазақстан
|
29 156 691
|
18 430 678
|
5 391 123
|
4 801 073
|
Астана қаласы
|
6 057 361
|
3 464 490
|
1 892 186
|
698 457
|
Алматы қаласы
|
7 326 231
|
2 151 400
|
2 382 179
|
2 789 718
|
Шымкент қаласы
|
5 295 069
|
1 369 926
|
2 270 731
|
1 458 514
|
Динамикалық кестелер:
Табиғатты қорғау қызметінің түрлері бойынша қоршаған ортаны қорғауға салынған шығындар
Табиғатты қорғау қызметінің түрлері бойынша жалпы шығындардың құрылымы келесідей қалыптасты: атмосфералық ауаны қорғау-28,8%, ақаба суларды тазарту – 25,4%, қалдықтармен жұмыс жасау – 24,1%.
2022 жылғы табиғат қорғау қызметінің түрлері бойынша қоршаған ортаны қорғауға салнған шығындардың құрылымы
шығындардың жалпы көлемінің пайызбен
Табиғат қорғау қызметінің түрлері бойынша қоршаған ортаны қорғауға салынған шығындардың динамикасы
мың тенге
|
2020
|
2021
|
2022
|
Барлығы
|
384 015 734
|
416 955 575
|
444 514 269
|
атмосфералық ауаны қорғау және климаттың өзгеру проблемалары
|
88 476 190
|
82 513 454
|
127 995 826
|
одан:
|
|
|
|
парниктік газдардың эмиссиясын азайту
|
936 307
|
1 534 936
|
2 024 375
|
ақаба суларды тазарту
|
66 978 966
|
94 165 799
|
113 096 310
|
қалдықтармен жұмыс жасау
|
73 248 476
|
90 899 013
|
107 096 519
|
топырақты, жерасты және жерүсті суларын қорғау мен оңалту
|
16 180 047
|
26 808 738
|
23 695 591
|
шу және вибрациялық әсер етуді азайту
|
38 788
|
94 492
|
163 944
|
биоәртүрлілік және ландшафттарды сақтау
|
6 038 736
|
2 199 854
|
3 307 758
|
радиациялық қауіпсіздік
|
955 709
|
779 270
|
880 252
|
қоршаған ортаны қорғау саласындағы ғылыми зерттеулер мен әзірлемелер
|
4 502 777
|
4 921 332
|
3 479 430
|
табиғатты қорғау қызметінің басқа бағыттары
|
127 596 045
|
114 573 623
|
64 798 639
|
олардан:
|
|
|
|
жаңартылатын энергия көздері саласындағы қызмет
|
115 447 352
|
100 677 264
|
46 647 977
|
энергия үнемдеу технологиялары және энергия тиімділігін арттыру саласындағы қызмет
|
6 896 744
|
8 602 944
|
8 177 847
|
Қоршаған ортаны қорғауға жұмсалған ағымдағы шығындар – кәсіпорындар мен ұйымдардың іс-шараларды жүргізуге, технологиялық процестер мен өндірістердің ағымдағы жұмысын қамтамасыз етуге, сонымен бірге ластаушы заттарды (өнімдерді)
алдын алу, азайту, тазалау (қайта өңдеу) және/немесе жою мақсатында әзірленген және қызмет атқаратын машиналар мен құралдарды ұстау және пайдалануға беру бойынша шығыстары.
Әдіснамалық түсініктемелер
Қоршаған ортаны қорғауға арналған шығындар табиғат қорғау қызметінің түрлері бөлінісінде келтірілген, атмосфералық ауаны қорғауды және климаттың өзгеру проблемаларын, сарқынды суларды тазартуды, қалдықтармен жұмыс істеуді және т. б.
қамтиды.
Табиғат қорғау қызметінің басқа түрлеріне жаңартылатын энергия көздері, энергия үнемдеу технологиялары және энергия тиімділігін арттыру саласындағы қызмет жатқызылған, сондай-ақ табиғат қорғау қызметінің басқа түрлерінде жіктелмеген
табиғат қорғау қызметінің барлық түрлерін шоғырландырады.
Қатысты жарияланымдарға сілтемелер: